Wat is overtraind zijn?
Pas op voor overtraining in het tussenseizoen, vaak het gevolg van een onbalans tussen trainingsomvang en -intensiteit en herstelperiodes. Wat zijn de oorzaken? Wat ertegen te doen?
WAT IS OVERTRAINDHEID?
Overtraindheid kan worden gedefinieerd als "het onvermogen van het lichaam om de balans (aanpassing) tussen vermoeidheid en herstel stabiel of positief te houden" (Israël, 1976).
Dit syndroom, dat in het verleden alleen voorkwam bij disciplines met een hoge trainingsbelasting, zoals duursporten, zie je tegenwoordig bij alle soorten disciplines en vooral bij sporten waarbij sprake is van veel psychologische stress in combinatie met een beperkte hersteltijd.
Overtraindheid heeft een negatieve invloed op de prestaties.
OORZAKEN VAN OVERTRAINDHEID
Mechanismes die verantwoordelijk zijn voor overtraindheid zijn vaak een combinatie van emotionele en fysiologische factoren. Ook al is de onbalans belasting/herstel de belangrijkste oorzaak van overtraining, het is niet de enige.
Er kan een combinatie van verschillende facturen zijn, bijvoorbeeld:
- een excessieve trainingsbelasting (omvang en intensiteit): een te snelle toename van het soort training en elkaar te snel opvolgende wedstrijden.
- eentonige trainingsinhoud,
- onvoldoende hersteltijd waardoor de spieren en gewrichten zich niet kunnen herstellen, herladen en versterken
- fouten in de voeding: chronische uitputting van de glycogeenvoorraad kan een complicerende factor zijn bij overtraining,
- weersomstandigheden: hitte, kou,
- stress in het dagelijks leven: persoonlijk, professionneel.
SYMPTOMEN VAN OVERTRAINDHEID
Los van prestatievermindering en grotere vermoeidheid, verschillen de symptomen van overtraindheid per sporter en per discipline.
De belangrijkste symptomen zijn:
- verlies van eetlust, het meest voorkomende symptoom,
- verlies aan vetvrij weefsel: hoe meer vermoeidheidsverschijnselen een sporter heeft, hoe groter de verandering in vetmassa,
- spijsverteringsproblemen (misselijkheid)
- slaapproblemen: moeite om in slaap te komen, 's nachts wakker worden, hypersomnie,
- pijnlijke spieren en gewrichten (kramp, stijfheid),
- stemmingsstoornissen: prikkelbaar, agressie,
- slechte gezondheid (infectieziekte in de 6 maanden voorafgaand aan de vermoeidheid)
- gebrek aan motivatie tijdens de trainingen: concentratieverlies, lusteloosheid
Aarzel niet om, ter bevestiging van overtraindheid, een arts te raadplegen,
HOE KUN JE OVERTRAINING VOORKOMEN?
Om overtraindheid te voorkomen, moet de sporter alert zijn op waarschuwingssignalen.
Om elk risico op overtraining te vermijden, moet de sporter, samen met zijn coach en sportarts:
- zijn capaciteiten kennen en zich dus realistische doelen stellen,
- zijn trainingsbelasting doseren, rekening houdend met de trainingsomvang en -intensiteit.
- het herstel reguleren: duur en manier waarop,
- regelmatig zijn voedingspatroon en vochtinname controleren. Hou een logboek bij of vul een vragenlijst omtrent eetpatronen in om eventuele onbalans op te sporen.
